ΠΡΕΣΠΕΣ 2011....

Ταξίδι στις Πρέσπες με οικοδεσπότη το ομώνυμο Φεστιβάλ και με βλέμμα καρφωμένο πίσω από τον φακό του Zougla Radio. Η γιορτή της λίμνης με τη συναυλία του Σταμάτη Κραουνάκη στο νησάκι του Αγίου Αχίλλειου στη Μικρή Πρέσπα θα μεταδοθεί ζωντανά με δορυφορική σύνδεση από το Zougla Radio το Σάββατο 27 Αυγούστου, στις 20:00 ακριβώς.
Μία τρίωρη μετάδοση από την ξεχασμένη για πολλούς, άγνωστη στους περισσότερους, λατρεμένη ωστόσο από τους γνώστες Δυτική Μακεδονία. Μία ημέρα πριν, την Παρασκευή, η κάμερα του Zougla Radio θα βρεθεί στη Φλώρινα, όπου στο πλαίσιο του Φεστιβάλ «Πρέσπεια 2011» θα καταγράψει την εκδήλωση «Από τον Παπαδιαμάντη στον Ελύτη», αναφορά στους δύο Έλληνες οι οποίοι αποτύπωσαν, ο ένας στο πεζό και ο άλλος στον στίχο, το βασανιστικό οδοιπορικό αυτής της χώρας.
Ζητήσαμε από τον Γιώργο Λιάνη, τον δημοσιογράφο κατ’ αρχάς και στη συνέχεια πολιτικό αλλά σε οποιαδήποτε περίπτωση ψυχή, μία από τις ψυχές του Φεστιβάλ να καταθέσει το δικό του σχόλιο. Γιατί στους δύσκολους καιρούς πρέπει να δείξεις πως αντέχεις αλλά και πως παρέα με αποφασισμένους ανθρώπους είσαι σε θέση να προκαλέσεις και τους άλλους, ώστε να αντέξουν.
Τι μπορεί να σημαίνουν οι λέξεις φεστιβάλ, εκδηλώσεις, κουλτούρα, μουσική, αισθητική στις μέρες της οικονομικής κατάπτωσης; Μπορεί και να σημαίνουν πολλά. Πολλά περισσότερα από όσα σήμαιναν πριν, στους καιρούς της αφθονίας.
Ακούστε όσα δήλωσε στη zougla.gr ο Γιώργος Λιάνης:
Πρωταγωνιστής των εκδηλώσεων για φέτος ο Σταμάτης Κραουνάκης. Οικοδεσπότης, μάστορας και ενορχηστρωτής. Μπορεί και να έχει την ευκαιρία να αλλάξει πέντε κουβέντες με την «Κυρά της Λίμνης» εκεί στον Άγιο Αχίλλειο.
«Πρέσπεια 2011» σε καιρούς ύφεσης
Κάτι σημαντικό θα αλλάξει στις φετινές «Πρέσπες». Κάποτε ήμασταν ένα από τα τρία καλύτερα φεστιβάλ της χώρας. Θα προσπαθήσουμε να παραμείνουμε. Κάποτε θεωρούμασταν ένα από τα πιο ακριβά περιφερειακά φεστιβάλ της χώρας.
Φέτος θα αποδείξουμε ότι με τον μικρότερο προϋπολογισμό από όλους και με τα άκρως απαραίτητα θα συνεχίσουμε το ταξίδι των εκδηλώσεων μέσα στον χρόνο.
Στο πείσμα των δύσκολων καιρών, ξέροντας πως οι εκδηλώσεις αυτές αγαπιούνται παθιασμένα από τους Έλληνες θα συνεχίσουμε, γιατί ξέρουμε πόσο έχουν συντελέσει οι «Πρέσπες» στην αναγνώριση, για αιώνες, της πιο αδικημένης περιοχής της χώρας.
Οι φετινές «Πρέσπες», ενώ είναι οι πιο λιτές και οι πιο φτωχές στην ιστορία τους, θα παραμείνουν σπουδαίες. Χρειάστηκε για αυτό σπουδαίοι Έλληνες διανοούμενοι, ποιητές, λογοτέχνες, καθηγητές, να μοιράσουν το δικό τους αντίδωρο από το περίσσεμα της ψυχής τους. Δεν γράφω πουθενά τη λέξη «δωρεάν», γιατί θα τους προσέβαλα. Αλλά η αλήθεια είναι ότι μεγάλοι καλλιτέχνες, τιμώντας τον θεσμό, θέλησαν να έρθουν φέτος χωρίς χρήματα.
Κανένας δεν παραγνωρίζει την τραγική συγκυρία που βιώνει η χώρα. Αλίμονο. Όλοι ακούμε τις φωνές από το ναυάγιο. Αλλά σε τέτοια μεγάλα ναυάγια χρειάζονται ανάλογα μεγάλα μεγέθη. Και οι Πρέσπες, οι λίμνες, η πανίδα και η χλωρίδα τους είναι υπερφυσικά μεγέθη. Λίμνες αρχετυπικές, με τεράστια ιστορία που χάνεται στους αιώνες… Με πανίδα και χλωρίδα που δεν έχει όμοιές της η Ευρώπη. Επίγειος παράδεισος κατά την Ουνέσκο. Οι Πρέσπες λοιπόν, θωρακισμένες μέσα στη μαγεία τους, κρατούν το μυστικό, και το έχουμε ζήσει αυτό εμείς εδώ στη Φλώρινα, να ξεπερνούν τα δύσκολα.
Το φετινό πρόγραμμα
Λίγοι οι καλλιτέχνες που προσκλήθηκαν: ο Κώστας Γεωργουσόπουλος, ο Δημήτρης Μαρωνίτης, ο Κώστας Καζάκος, ο Κώστας Τσιάνος, ο Γιώργος Χρονάς, η Κοραλία Καράντη, η Σοφία Σπυράτου, ο για πρώτη φορά ερχόμενος στα μέρη μας ηθοποιός Σπύρος Παπαδόπουλος, αλλά κυρίως ο συνθέτης Σταμάτης Κραουνάκης, που είναι αυτός που είπε: «η Φλώρινα και οι Πρέσπες δικαιούνται περισσότερο από κάθε άλλο μέρος στην Ελλάδα να έρχονται εδώ οι καλλιτέχνες δωρεάν. Γιατί στα δύσκολα χρόνια για τους καλλιτέχνες, ποτέ δεν μας ξεχάσατε. Και γιατί εδώ το μέρος πυροβολάει Ελλάδα. Πυροβολάει Βυζάντιο. Και αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε ποτέ».
«Από τον Παπαδιαμάντη στον Ελύτη»
• Ένα κορυφαίο πνευματικό γεγονός θα γίνει στις 26 Αυγούστου στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Φλώρινας, στο υπέροχο μακεδονίτικο αρχοντικό του Εξάρχου. Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος θα είναι η γέφυρα που θα ενώσει τα δύο μαγικά πρόσωπα της λογοτεχνίας και της ποίησης…
• Ο Δημήτρης Μαρωνίτης, ίσως ένας από τους λίγους που ο τίτλος «αδιάφθορος» θα του έπεφτε λίγος, έρχεται για δεύτερη φορά στο Φεστιβάλ και θα διαβάσει αποσπάσματα από το εξαίσιο ποίημα του Οδυσσέα Ελύτη, «Μαρία Νεφέλη».
• Ο Κώστας Καζάκος, μυημένος στη μαγεία των «Πρεσπών», θα κοσμήσει την εκδήλωση της Φλώρινας, διαβάζοντας Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη.
• Ο Κώστας Τσιάνος θα διαβάσει κι αυτός το αριστούργημα του περιούσιου Σκιαθίτη λογοτέχνη «Όνειρο στο Κύμα». Συλλεκτικές στιγμές για την ιστορία της σύγχρονης Τέχνης στην Ελλάδα.
• Ο Γιώργος Χρονάς θα διαβάσει τα τελευταία σπουδαία ποιήματα του Οδυσσέα Ελύτη «Δυτικά της Λύπης», «Τα Ελεγεία της Οξώπορτας» και το «Εκ του πλησίον».
• Ο Σπύρος Παπαδόπουλος δημιουργός της κορυφαίας ψυχαγωγικής εκπομπής της ΕΡΤ «Στην Υγειά μας» φυλάει την έκπληξή του για να την καταθέσει ερχόμενος πρώτη φορά στο Φεστιβάλ μας. Όμως, αυτή η όμορφη βραδιά θα έχει και άρωμα Φλώρινας. Αριστούχοι απόφοιτοι του Ωδείου μας θα παίξουν στα ιντερμέδια και η χορωδία μας θα ψάλλει τραγούδια του εθνικού ποιητή Οδυσσέα Ελύτη.
Σηματωρός και κήρυκας στην έναρξη της εκδήλωσης θα είναι ένας δικός μας, από τον Πολυπόταμο. Ο Παντελής Στόικος. Ο καλύτερος χάλκινος της Ελλάδας σήμερα. Ο νεαρός που έχει συνδυάσει τον άραχνο ήχο των ντόπιων τραγουδιών του χωριού του με ευρωπαϊκές και αμερικανικές ώριμες και χωνεμένες μέσα του επιρροές.
Η όλη βραδιά θα είναι δεμένη, όπως πάντα, υπό την σκηνοθετική επίβλεψη της Σοφίας Σπυράτου, που τόσο αγάπη τρέφει για τον τόπο μας και ήταν κορυφαία στον χορό αυτών που ήθελαν να ‘ρθουν μόνο και μόνο για να ‘χει συνέχεια ο θεσμός.
Έτσι λοιπόν, κι ενώ οι φετινές σκέψεις ήταν ακόμα και να μην γίνουν οι «Πρέσπες», βλέποντας και το τοπίο στην Ελλάδα, όπου όλες οι πνευματικές κορυφαίες εκδηλώσεις συνεχίστηκαν, πήραμε την απόφαση κι εμείς με ελάχιστα χρήματα, κυρίως για τα έξοδα των μουσικών, της μετακίνησης, της διανυκτέρευσης και του φαγητού, να κάνουμε υψηλού επιπέδου εκδηλώσεις. Ο προϋπολογισμός είναι ο μικρότερος στην ιστορία του θεσμού.
Τα έξοδα επίσης τα μικρότερα στην ιστορία του θεσμού. Όλα αυτά μας επιτρέπουν να δώσουμε για πρώτη φορά περισσότερες υποτροφίες. Και αν περισσέψουν άλλα χρήματα, για κάποιο κοινωφελή σκοπό.
Οι Φλωρινιώτες έχουν μπέσα και φιλότιμο. Δεν θέλουν σπατάλες και θα ικανοποιηθούν που δεν θα γίνουν. Αλλά θα ικανοποιηθούν πολύ περισσότερο γιατί ο θεσμός θα διατηρήσει τη λαμπρότητα, το κύρος και τη συνέχειά του.
Ο Σταμάτης Κραουνάκης στον Άγιο Αχίλλειο.
Το Σάββατο 27 Αυγούστου ο Σταμάτης Κραουνάκης, ο «αγανακτισμένος», έρχεται στις Πρέσπες και για πρώτη φορά στον Άγιο Αχίλλειο σαν παλιός ερωτευμένος. Και αυτός έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στο να γίνει η γιορτή στο νησάκι. Θα παρουσιάσει το πρόγραμμα εκείνο που συνεπήρε τον χειμώνα Αθηναίους και Αθηναίες... Μαζί με τέσσερις μουσικούς και δύο-τρία στελέχη από τη «Σπείρα Σπείρα» που τον συνόδευαν στις εξαίρετες παραστάσεις.
Ο Κραουνάκης μάς έλεγε: «Αλίμονο αν σκεφτόσασταν να μην κάνετε εδώ πάνω αυτή τη μαγική βραδιά που κάνετε πάντα. Θα 'πρεπε οι άνθρωποι να σας πάρουν με τις πέτρες και οι πελεκάνοι με τις κουτσουλιές. Δεν έχετε ανάγκη από χρήματα. Η Πρέσπα είναι μάγισσα. Και μεταμορφώνει το τίποτα σε πανάκριβο κόσμημα. Σε σπάνιο διαμάντι».
Λοιπόν μ’ αυτά και μ’ αυτά πήραμε την απόφαση να κάνουμε τις φετινές «Πρέσπες». Πιστεύουμε ότι οι Έλληνες, όπως πάντα, θα έρθουν στην προσκυνηματική Πρέσπα. Και πιστεύουμε ότι και αυτοί και οι Φλωρινιώτες θα ικανοποιηθούν απόλυτα.
Η θεόθεν βυζαντινή Πρέσπα και η αιωνιότητά της δεν μπορεί να την καταντήσει ποτέ μεσοπρόθεσμη. Η Πρέσπα δεν έχει ανάγκη την Εσπερία. Λογοδοτεί μόνο στην Ιστορία και στους Έλληνες.
Η ανταπόκριση στις φετινές μας εκδηλώσεις είναι, όπως πάντα, μεγάλη, αν κρίνουμε από τις προτάσεις που μας έγιναν και φέτος κι αν κρίνουμε από το πόσοι μα πόσοι καλλιτέχνες θέλανε να έρθουν εδώ πάνω χωρίς χρήματα! Τουλάχιστον για λίγους από αυτούς αξίζει να μνημονεύσω τα ονόματά τους. Διονύσης Σαββόπουλος, Ευανθία Ρεμπούτσικα, Παναγιώτης Καλαντζόπουλος, Μανώλης Μητσιάς, Χρήστος Νικολόπουλος, Γιάννης Μετζικώφ, του οποίου την υπέροχη έκθεση θα τη φέρουμε αργότερα στο μουσείο μας, και πολλοί άλλοι.